Terrain
General Condition
Chiang Saen is located on the west bank of the Mekong River. in the Chiang Saen Plain, which is a large plain formed by the deposition of sediments especially sand gravel in the Quaternary There are many streams flowing through it. make the area rich in moisture Suitable for agriculture
The Chiang Saen lowland looks like a triangle. The west corner of the triangle's base is in Mae Chan District. There is the Chan River flowing from the high mountains in the southwest. Passing up northeast Passing through the forest house Ban Pang Mo Puang to converge with the Kham River which flows from the high mountains through Doi Mae Salap in the west collectively known as the Kham River Flows into the plains southwest of Chiang Saen to the Mekong River at Sop Kham. It is about 3 kilometers from Chiang Saen town.
From Amphoe Mae Chan north to Amphoe Mae Sai, there is a high mountain range on the western boundary of the plain and a mountain range that borders Thailand and Burma. It consists of important mountains such as Doi Tung, Doi Jong, Doi Wao, with small streams. flows down to the Kham River in the southwest Some streams flow into the northeast. to join with the Ruak River, which flows out to the Mekong River in Sop Ruak area or the Golden Triangle Over the city of Chiang Saen, about 8 kilometers.
in the northwest of Chiang Saen There is a group of low mountains It consists of Doi Mod, Doi Pa Daeng, Doi Chom Kitti, and Doi Cha Ngo or Doi Chang Ngu. These mountain groups are small rivers. that flows into the eastern plains with the Giang River which flows from the north and flows into the Mekong River at Ban Pa Sak North of Chiang Saen about 1 kilometer.
At the top of the Chiang Saen Plain is Mae Sai District. There is a river flowing from the high mountains in the west, passing down to form the Thai-Burma border. It joins the Ruak River and flows into the Mekong River at Sop Ruak and its eastern boundary is the Mekong River. which starts from Mae Sai District to Chiang Saen District.
The landforms surrounding Chiang Saen are Granite porphyry and Granodiorite, which cover this area and surrounding areas within a radius of about 450 square kilometers. The soil in this area has the same characteristics as the That Phanom soil series (Tp-n) with a slope of 1-3% of the area leaning into the Mekong River.
Most of the ancient sites of Chiang Saen have been excavated, excavated, restored. and improve the landscape especially the city walls, forts, moats and temples which has occurred intensely in the past 10 years with the provincial policy to push Chiang Saen to be a world heritage site.
Height above mean sea level
370 metersWaterway
Mekong River
Geological conditions
Chiang Saen is located on the west bank of the Mekong River. in the Chiang Saen Plain, which is a large plain formed by the deposition of sediments especially sand gravel In the Quaternary Era
Archaeological Era
historical eraera/culture
Lanna periodArchaeological age
1871 (the year Phaya Saen Phu founded the city of Chiang Saen)Mythological age
during the Buddha's time (Legend of Suwan Khom Kham, Legend of Singhawat Kuman, Legend of Hiran Nakhon Ngoen Yang)Types of archaeological sites
Habitat, Religious Sites, Ancient Cityarchaeological essence
Chiang Saen is an important ancient city in the Lanna period. Inside there are many important ancient sites and artifacts. which has an art form that shows the style of Lanna art that is influenced by the central Chiang Mai And some of them have developed and improved to become their own local style.
The story of Chiang Saen appears in many legends. There are three main legends that can explain the story of Chiang Saen, namely the legend of Suwan Khom Kham. The legend of Singhanawat Pediatrics and the legend of Hiran Nakhon Ngein Yang.
The contents of the three main legends are consistent in sequence. All used to describe the story that took place on the Chiang Saen plain. Its purpose is to explain the legitimacy of the ascension of the early Mangrai dynasty. and to harmonize indigenous ancestor beliefs with Buddhism.
Although the legend is old to the time of the Buddha. but from archaeological excavations and art forms Haven't found evidence older than 1871, which was the year that Phaya Saen Phu established Chiang Saen.
In this regard, it appears in the chronicle of Yonok about the establishment of Chiang Saen of Phaya Saen Phu that He established a city on the old city. to be used as a defense city in the north and used to control the city in the upper Lanna area
until the era of Phaya Pha Yu (1888-1910 B.E.) the administrative power moved from Chiang Saen back to Chiang Mai, just like in the Mangrai period. (1839-1860) and since 1889 onwards, Chiang Saen has reduced its role to be the second most important city after Chiang Mai. and became a city under the control of Chiang Mai when entering the reign of Phraya Tilokraj (1985-2030)
2101 B.E. Lanna fell into the power of Burma. Later, in 1701 B.E., the city of Chiang Saen was raised as a province of Burma. This may be due to the said period. The volume of China's land trade with the Upper Tai State has increased. As a result, Chiang Saen, which has been a commodity exchange market since the reign of Phraya Mangrai, has prospered. became an important trade rallies later.
entered the reign of King Buddha Yodfa Chulalok the Great (B.E. 2347), His Highness to Krom Luang Thepharirak, Phraya Yommarat and Phraya Kawila Raise an army to win Chiang Saen from Burma.
The reign of King Chulalongkorn His Majesty to Chao Inthawichai Mayor of Lamphun up to restore the city of Chiang Saen again
1899 The city of Chiang Saen was dissolved into the Payap Province of Thailand. Later, when there was a change in the provincial administration to be a province Chiang Saen has the status of a branch of Chiang Saen Luang district. up to Mae Chan District Chiang Rai Province
After April 9, 1957, Chiang Saen was upgraded to Chiang Saen District. in the administrative area of Chiang Rai Province
The historical city of Chiang Saen that appears today. The plan is unequal quadrilateral, with walls on 3 sides, except for the east side that borders the Mekong River, there are 5 city gates, namely Yang Thoeng Gate (north side), Din Kho gate (south side), Nong Mood gate, Pasak gate and Thap Man gate. (West side) There are 2 corner forts, one on the northwest. and south west
In the 61 Annals Conference, six different city gates were mentioned, namely the Wing Gate, Tha Aoi, Tha Sukum, Tha Luang, Tha Sao Din, and Tha Khao, which are on the Mekong River. east side of the city These gates are expected to be completely eroded by the Mekong River.
The same document also mentions that there are 139 temples in Chiang Saen, divided into 2 groups:76 temples within the city wall, such as Wat Chedi Luang. Wat Phakhao Pan Wat Phra Chao Lan Thong Temples such as Ton Kaeo, Wat Mung Muang, etc., and 63 temples outside the city wall, such as Wat Pa Sak, Phra That Chom Kitti Phra That Song Phi Nong, Pa Daeng Temple, Ku Tao Temple, etc.
The Fine Arts Department has seriously carried out the conservation of ancient sites in Chiang Saen since 1957 until the year 1987, so it has improved the management style in a manner. “Historic City” or “Historic City”
City planning and city walls
Chiang Saen is an ancient city of unequal rectangular shape. Located on the plains on the west bank of the Mekong River. Buried the city, positioned in the north-south axis. At present, there are 3 sides of the city wall, namely the north, west and south walls, while the east side does not appear. It is assumed that all the damage has been caused by the erosion of the Mekong River because around 1970, traces of the northeast corner of the city fortress were found along the Mekong River.
At present, the city wall of Chiang Saen looks like a brick wall covering the clay core inside. (The soil core may be formed by digging out the soil from the moat. and then raised up into a high embankment) with a height from the base to the parapet level about 4-5 meters. The base of the parapet is partially intact. Above is the location of the leaves of the parapet, which is completely destroyed. On the north and west there is currently only one wall of evidence. As for the southern city wall, some traces of the outer city wall are still found. Which looks like an earthen embankment about 2.5-3 meters high, around the wall, there are evidence of 5 city gates and 6 fortresses.
The appearance of the walls in the city appears to be bricks in a 7-9 step ladder form to support the parapet on the wall. The construction of the retaining wall in this manner was useful for loading and unloading troops along the ramparts. including the strength To support the erosion of the embankment along the slope of the hill.
The parapet is made of bricks as a solid platform with a height of 0.7-1 meters, a width of 5.3 meters and a length along the embankment. The ramparts were parts used for military purposes, such as guards stationed in enemy battles outside the city. On the parapet appeared a square brick plinth. Place the diagonals with the sharp sides facing each other. Continuing along the length of the city wall
The parapet of the wall was found to reinforce the parapet base in later times. It was built on top of the first parapet base on a rectangular brick pedestal facing sharp angles. Solid construction, about 2.8 meters wide on each side, 0.6-0.8 meters high, with a distance of 10-20 centimeters between the brick pedestals at each level. It is assumed that this brick platform may have been used as a shield base (sema) in the first phase and as a parapet base. in the latter days Or it may be used as a cover without a parapet. due to the necessity of war therefore did not create a shield to look like a parapet It was created only to increase the height of the masking.
northern city wall The retaining wall is approximately 950 meters long. The eastern side of the wall was partially dismantled for the construction of a road along the Mekong. (Highway 1290 Mae Sai - Chiang Khong) and the wall slightly before the Mekong River has signs that show that it has collapsed. by the erosion of the Mekong River As a result of the works of the Fine Arts Department in 2000-2001, it was found that the wall line seen today is the wall formed by the construction of the Chiang Saen City Wall No. 2, that is, from the excavation at that time, the wall on the moat side was found. is an upright wall As for the inner wall, there is a stair-like brick reduction. and stacked bricks overlap at the upper level of the wall line between the outer and inner walls. It was found that bricks were laid in front of the board with a height of about 20-25 centimeters, supporting the brick lines in a rhombus, about 50-60 centimeters high, arranged in succession along the wall. Above is the base line of the parapet and the parapet
The city wall on the north side has 1 city gate, Yang Theung Gate and 2 forts, Yang Theung Fort and the northwest corner of the city.
west wall The wall is approximately 2.55 kilometers long. Archaeological results of the Fine Arts Department during the years 2000-2001 found traces of construction and renovations along the wall in this area at least 3 times, namely
Construction of the first city wall Currently, it is seen as a line of brick ruins within the core of the wall.
The second city wall construction was a reconstruction according to the plans of the original city. The area was prepared by bringing small river pebbles to be sprinkled over the old city wall first and then the ramparts were built. And the parapet along the newly built wall is about 6 meters high from the parapet to the parapet, about 4 meters wide. The brick is a rhombus to hold the structure of the inner and outer wall walls.
Third restoration of the city wall by cutting the outer parapet And the parapet has been adjusted and the parapet has an average width of about 2 meters. And it's just the restoration of the point where the ruins are. Evidence from inscriptions on bricks found from excavations It states that the brick was molded in 1800, which was only 3 years before Chiang Saen's breakup.
This side of the city wall has 3 gates and 3 forts, namely Nong Mud Gate and Nong Mood Fort. Chiang Saen Gate and Chiang Saen Fort Curtain Gate and Curtain Fortress
south city wall The wall is about 850 meters long and has two walls, the inner wall and the outer wall.
The inner wall is a brick wall. The outer wall is an earthen wall. which is now destroyed to the point of exhaustion This wall is located in a low-lying area. Therefore, it is relatively short compared to the north and west walls. Therefore, it is considered a strategic disadvantage. Make the army of Lanna under the leadership of Phraya Viceroy of Chiang Mai bombarded this side of the wall in the last war between Lanna and Burma 1803 B.E.
The eastern side of this wall was torn down to build a road along the Mekong River. (Highway 1290 Mae Sai - Chiang Khong) and government offices The southern wall of the city has one gate and two forts, namely the clay gate, the clay fort and the south-west corner of the city.
Chiang Saen City Gate
There are 5 gates in Chiang Saen that are present in evidence, namely, Yang Thoeng Gate, Nong Mood Gate, Chiang Saen Gate or Pa Sak Gate, Thap Man Gate, and Din Kho Gate.
1. Yang Teng Gate (also known by many names, such as Yang Teng, Yang Tuan, Yang Thuan, Nang Sheng, Nang Seng) is located on the northern city wall. ห่างจากมุมกำแพงด้านตะวันตกเฉียงเหนือ 700 เมตร ประตูกว้าง 5 เมตร ขอบประตูมีโครงสร้างก่ออิฐสอดิน มีขนาดกว้าง 10 เมตร สูงประมาณ 4.8 เมตร ปัจจุบันมีถนนคอนกรีตตัดผ่านช่องประตู
2. ประตูหนองมูด ตั้งอยู่ห่างจากมุมกำแพงด้านทิซตะวันตกเฉียงเหนือ 800 เมตร ประตูเมืองมีขนาดเล็ก กว้าง 4.9 เมตร ขอบประตูมีโครงสร้างก่ออิฐสอดิน กว้างประมาณ 4 เมตร สูงประมาณ 3.4 เมตร ปัจจุบันมีถนนคอนกรีตตัดผ่านช่องประตู
3. ประตูเชียงแสน ปัจจุบันเรียกประตูเจ้าพ่อป่าสักหรือประตูป่าสัก เป็นประตูที่ใหญ่ที่สุดและอาจจะสำคัญที่สุดในสมัยโบราณ ตั้งอยู่เกือบกึ่งกลางของกำแพงเมืองด้านทิศตะวันตก ห่างจากประตูหนองมูดไปทางทิศใต้ 370 เมตร โครงสร้างขอบประตูถูกไถทำลายลงไปมาก เมื่อมีการก่อสร้างถนนพหลโยธินผ่านเข้าประตูเมืองเชียงแสน ความกว้างของประตูวัดได้ 9.7 เมตร กำแพงเมืองส่วนที่เป็นขอบประตูสูง 3.6 เมตร
4. ประตูทัพม่าน (ท่าม่าน) อยู่ที่กำแพงเมืองด้านทิศตะวันตก ห่างจากประตูเชียงแสนไปทางทิศใต้ 560 เมตร ช่องประตูกว้าง 4.6 เมตร โครงสร้างขอบประตูก่ออิฐสอดิน กว้าง 5 เมตร สูง 3.5 เมตร ปัจจุบันมีถนนคอนกรีตตัดผ่านช่องประตู
5. ประตูดินขอ อยู่ที่กำแพงเมืองด้านทิศใต้ ห่างจากมุมกำแพงเมืองด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ไปทางทิศตะวันออก 700 เมตร ช่องประตูกว้าง 3 เมตร โครงสร้างขอบประตูก่ออิฐสอดิน ขนาดกว้าง 5.2 เมตร สูงประมาณ 4 เมตร ปัจจุบันมีถนนคอนกรีตตัดผ่านช่องประตู
ป้อมของเมืองเชียงแสน
1. ป้อมประตูยางเทิง (มีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น ยางเถิง ยางถึง ยางเถื่อน นางเซิง นางเซิ้ง) เป็นป้อมประกอบอยู่หน้าประตูยางเทิง ป้อมมีลักษณะเป็นรูปเกือกม้า ขนาดกว้าง 30 เมตร ตัวป้อมก่อด้วยอิฐสอดินตามแนวเส้นรอบวงหนา 2.5 เมตร สูงประมาณ 2.5 เมตร มีคูน้ำซึ่งขุดต่อมาจากคูเมืองล้อมรอบ คูน้ำมีขนาดกว้าง 12 เมตร ภายในป้อมเป็นที่ว่าง มีแนวทางเดินก่ออิฐ ถมดินต่อออกมาจากเมืองตรงขอบประตูยางเทิงเชื่อมกับป้อม บนสันป้อมก่อเป็น 2 ระดับ คือด้านนอกก่ออิฐสูงขึ้นเป็นแนวป้องกันและด้านในก่อเป็นพื้นที่ทางเดินแคบๆ โดยรอบ จากการขุดแต่งของกรมศิลปากรเมื่อ พ.ศ.2544 ได้พบร่องรอยสถาปัตยกรรมคล้ายท่อน้ำวางตัวในแนวตะวันออก-ตะวันตก สันนิษฐานว่าอาจเป็นท่อที่ใช้ในการระบายน้ำจากคูเมืองลงสู่แม่น้ำโขง
พงศาวดารโยนกระบุว่าประตูยางเทิงเป็นประตูที่พญาแสนภูเสด็จมาตั้งมั่นเอาชัยมงคลก่อนเสด็จเข้าประทับในเมืองเชียงแสน
ปัจจุบันตัวป้อมด้านทิศตะวันตกบางส่วนถูกรื้อออกเพื่อก่อสร้างถนนคอนกรีต ภายในป้อมเป็นที่ตั้งของศาลเจ้าแม่นางเซิ้ง สิ่งศักดิ์สิทธิ์สำคัญของเมืองเชียงแสน
2. ป้อมมุมกำแพงเมืองด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เป็นป้อมที่สร้างเสริมต่อขึ้นไปบนมุมกำแพงเมือง มีลักษณะเป็นรุปสี่เหลี่ยมคางหมู ตัวป้อมก่อด้วยอิฐและมีความหนาประมาณ 1.7 เมตร ภายในป้อมถมดินสูง ส่วนบนของผนังป้อมก่ออิฐเป็น 2 ระดับ คือ ส่วนที่ติดกับด้านนอกก่ออิฐหนา 1.2 เมตร สูงจากระดับดินถมประมาณ 1.5 เมตร และระดับที่ 2 ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นทางเดินบนสันป้อมด้านใน มีขนาดกว้าง 50 เซนติเมตร สูงจากระดับดินถมประมาณ 1.1 เมตร ความสูงของป้อมวัดจากฐานที่ติดกับคูเมืองด้านล่างถึงสันป้อมประมาณ 9 เมตร
3. ป้อมมุมเมืองด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ ลักษณะสถาปัตยกรรมมีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยม ตัวป้อมตั้งอยู่บนเนินดิน ผลจากการดำเนินงานของกรมศิลปากร พ.ศ.2543-2544 พบว่ามีการปฏิสังขรณ์ไม่ต่ำว่า 2 ครั้ง และเนื่องมาจากป้อมแห่งนี้ตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ ซึ่งเป็นพื้นที่ราบลุ่มกว้างใหญ่ และมีแม่น้ำคำไหลผ่าน จึงนับเป็นชัยภูมิที่ดีของเมืองเชียงแสน และในทางตรงกันข้ามก็เป็นจุดที่ได้รับการโจมตีอย่างหนักจากทัพเมืองน่านและเมืองนครลำปางที่พระยาอุปราชเมืองเชียงใหม่ให้เข้าโจมตีเมืองเชียงแสนด้านทิศใต้ ครั้งเมืองเชียงแสนแตกใน พ.ศ.2346 โดยได้พบหลักฐานที่สอดคล้องกัน คือกระสุนปืนทั้งที่ทำด้วยตะกั่วและเหล็กจำนวนมาก รวมทั้งยังพบเศษตะกั่วที่เกิดจากการหลอมแท่งตะกั่วเพื่อทำกระสุนปืนขึ้นบริเวณนี้ด้วย
สภาพปัจจุบันของป้อมถูกปกคลุมไปด้วยต้นไม้และวัชพืชต่างๆ
4. ป้อมประตูหนองมูด
ตั้งอยู่บริเวณกำแพงเมืองด้านทิศตะวันตก หน้าประตูหนองมูด ผังป้อมอยู่ในรูปวงโค้งเกือกม้าก่อด้วยอิฐสอดิน ฐานกว้าง 2.5 เมตร ยาว 70 เมตร สูง 2.8 เมตร บริเวณฐานป้อมด้านนอกและด้านในมีเนินดินทับถมกว้างด้านละ 2-3 เมตร หนา 1.5-2 เมตร ที่ระยะสุดท้ายของผนังด้านทิศตะวันตกของป้อม พบหลักฐานแนวอิฐก่อตรงขึ้นจากระดับพื้นดินในสภาพปรักหักพัง โดยส่วนฐานตั้งอยู่ในระดับที่ใกล้เคียงกันกับพื้นดินบริเวณกลางป้อม ห่างจากระยะสุดท้ายของผนังด้านตัด
ด้านทิศใต้ของป้อม 0.8 เมตร มีถนนคอนกรีตขนาดกว้าง 3 เมตร ตัดจากพื้นที่ด้านในเมืองเชียงแสน ผ่าประตูหนองมูดออกสู่ถนนรอบเวียงด้านนอก ซึ่งวางตัวเลียบแนวกำแพงเมืองเชียงแสนด้านทิศตะวันตก
บริเวณพื้นที่ด้านเหนือของป้อม พบแนวคันดินเชื่อมต่อระหว่างป้อมและผนังด้านทิศเหนือของประตูหนองมูด ด้านนอกของป้อมมีคูน้ำกว้างประมาณ 12 เมตร คูน้ำนี้เชื่อมกับคูเมืองด้านทิศเหนือ และลาดชันขึ้นทางทิศตะวันตก จนเป็นระดับเดียวกับถนนคอนกรีตที่ตัดผ่านป้อม
5. ป้อมประตูเชียงแสน
แบ่งออกเป็น 2 ป้อม ได้แก่ ป้อมประตูเชียงแสนหมายเลข 1 และป้อมประตูเชียงแสนหมายเลข 2
ป้อมประตูเชียงแสนหมายเลข 1 เป็นป้อมที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ตั้งอยู่หน้าประตูเชียงแสนเยื้องไปทางทิศใต้ แผนผังเป็นรูปเกือกม้า ขนาดกว้างที่ส่วนฐาน 45 เมตร ยาว 65 เมตร ตัวป้อมก่ออิฐสอดิน ความหนาส่วนฐาน 2.5 เมตร ส่วนบนสันป้อมหนา 1.7 เมตร สูงประมาณ 3.6 เมตร
ภายในป้อมสันนิษฐานว่าคงจะถมดินที่ฐานเพื่อใช้เป็นทางขึ้นบนสันป้อม ลักษณะสันป้อมก่อเป็น 2 ระดับ คือ ระดับเชิงเทิน อยู่สูงจากระดับทางเดิน 90 เซนติเมตร มีความหนา 1.8 เมตร มีร่องเจาะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดกว้าง 15 เซนติเมตร ยาว 25 เซนติเมตร และชั้นทางเดินบนสันป้อมด้านในมีความกว้าง 90 เซนติเมตร รอบป้อมมีคูน้ำกว้างประมาณ 10 เมตรล้อมรอบ
ปัจจุบันพื้นที่ภายในป้อมเป็นที่ตั้งของศาลเจ้าพ่อป่าสัก สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองเชียงแสน
ป้อมประตูเชียงแสนหมายเลข 2 ตั้งอยู่ตรงกับประตูเชียงแสน ห่างจากป้อมหมายเลข 1 ไปทางทิศเหนือประมาณ 10 เมตร มีลักษณะเป็นป้อมรูปครึ่งวงกลม ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 30 เมตร ตัวป้อมก่อด้วยอิฐสอดินหนา 2.4 เมตร สูง 2.2 เมตร สันป้อมด้านบนในปัจจุบันพังทลายลงหมดแล้ว แต่สันนิษฐานว่าคงจะก่ออิฐเป็น 2 ระดับเช่นเดียวกับป้อมหมายเลข 1
รอบป้อมมีคูน้ำกว้าง 10 เมตรล้อมรอบ คูน้ำนี้ต่อกับคูน้ำที่ล้อมรอบป้อมหมายเลข 1 และต่อกับคูเมือง ส่วนที่มุมฐานป้อมด้านทิศเหนือมีทางเดินก่ออิฐสอดิน กว้าง 1 เมตร สูง 1.3 เมตร เชื่อมต่อกับกำแพงเมืองบริเวณประตูเชียงแสน ในปัจจุบันทั้งป้อมหมายเลข 1 และ 2 มีถนนพหลโยธินตัดผ่านเข้าสู่เมืองเชียงแสน
6. ป้อมประตูทัพม่าน (ท่าม่าน) ตั้งอยู่หน้าประตูทัพม่านหรือท่าม่าน ลักษณะผังเป็นรูปเกือกม้าขนาดสั้น ส่วนฐานกว้าง 38 เมตร ยาว 30 เมตร ผนังป้อมก่ออิฐสอดิน ฐานป้อมหนาประมาณ 5 เมตร สันป้อมหนาประมาณ 2.5 เมตร ด้านในก่ออิฐลดหลั่นลงมา ลักษณะเป็นขั้นบันได มีถนนตัดผ่านผนังป้อมด้านใต้ขาดออกเป็นช่องกว้างประมาณ 4.5 เมตร ผนังป้อมส่วนที่สูงที่สุดประมาณ 3.2 เมตร ภายในป้อมไม่ถมดิน มีคูน้ำกว้าง 12 เมตรล้อมรอบ
7. ป้อมประตูดินขอ ตั้งอยู่หน้าประตูดินขอ บริเวณกำแพงด้านทิศใต้ แผนผังป้อมมีลักษณะคล้ายครึ่งวงกลมเกือกม้า ความกว้างส่วนฐาน 36 เมตร ยาว 14 เมตร โครงสร้างของป้อมก่อด้วยอิฐสอดิน ฐานป้อมกว้าง 5.1 เมตร สันป้อมกว้างประมาณ 2.5 เมตร มีคูน้ำซึ่งต่อกับคูเมืองล้อมรอบ คูน้ำนี้กว้าง 13 เมตร และคูเมืองกว้างประมาณ 15 เมตร ปัจจุบันตัวป้อมด้านทิศใต้บางส่วนถูกรื้อออกเพื่อก่อสร้างถนนคอนกรีต
คูเมืองเชียงแสน
คูเมืองเชียงแสนมีความกว้างประมาณ 11-18 เมตร ลึกประมาณ 4 เมตร ด้านทิศตะวันตกของเมืองมีร่องน้ำโบราณ ไหลเชื่อมต่อระหว่างคูเมืองกับแม่คำและหนองบัวซึ่งเป็นทางน้ำโบราณ ร่องส่งน้ำนี้มีความกว้าง 1.5-3 เมตร ในสมัยที่พม่าครองเมืองเชียงแสน ได้ปรากฏหลักฐานว่ามีการขุดร่องส่งน้ำเพื่อชักน้ำจากแหล่งต่างๆ เข้ามาในคูเมือง
สภาพภายในเมืองปัจจุบัน
สภาพทั่วไปของเมืองเชียงแสนปัจจุบัน ส่วนใหญ่มีสภาพเป็นเมือง เนื่องจากเป็นที่ตั้งของตัวอำเภอเชียงแสนและเทศบาลตำบลเวียงเชียงแสน พื้นที่เต็มไปด้วยอาคารสิ่งปลูกสร้างทั้งของส่วนราชการและเอกชน รวมถึงบ้านเรือนราษฎร ร้านค้า ตลาด ท่าเรือ วัด สถานศึกษา บ้านพักและรีสอร์ท หน่วยงานด้านการค้า ศุลกากร การท่องเที่ยว และพิพิธภัณฑ์ โดยมีโบราณสถานแทรกตัวอยู่เป็นระยะ พื้นที่ด้านทิศใต้ภายในเมืองมีสภาพเป็นชุมชนหนาแน่นน้อยกว่าพื้นที่ด้านทิศเหนือ บางส่วนเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ทั้งทำนา ทำไร่ และสวนผลไม้
พื้นที่นอกเมืองส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม บางส่วนเป็นชุมชนเมือง นิคมอุตสาหกรรม และป่าไม้ (โดยเฉพาะบริเวณภูเขารอบเมืองเชียงแสน)
อำเภอเชียงแสนได้รับการพัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็วตลอด 20 กว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งเป็นผลมาจากนโยบายการค้าต่างประเทศ โดยเชียงแสนได้รับการประกาศเป็น “เขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดนจังหวัดเชียงราย” ภายใต้กรอบความร่วมมืออนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Greater Mekong Subregion - GMS)
โบราณสถานภายในเมืองเชียงแสนแม้ว่าจะได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์และปรับปรุงภูมิทัศน์แล้ว แต่บางส่วนยังคงถูกรุกล้ำและถูกบดบังทัศนียภาพจากสิ่งก่อสร้างต่างๆ