Wat Thepthidaram Worawihan

at the red rooster's bouquet building

Along the wall of a bridge across the side of the canal

It is a tabernacle that leads within His Highness.

........................................

Used to live in the place where Kradi did.

It's a building against a different wall, depositing the lid.

It is the last two sides of the Vipassana temple.

beside the Barian Church, side by side

It's four rows of walking paths between the cubicles.

There is a pond digging a dam into my monks

south side in the celibacy

There is a monk who performs practice

Hallway and Ploenchit City Hall

Artificial decoration looks good as a sedan.

will be deserted, far away and aiming.

Yingphit Pengpass to reduce the chest.

The bell tower is like a drum tower

The whole Hall of Tri-Galthong belongs to the King.

​ ..............................."

From the location of Wat Thepthidaram Worawihan which is located within the city wall. It is adjacent to the city wall on the east side of Rattanakosin and was on an important transportation route in those days. That is to say, when King Rama IV His Majesty had the idea to establish the temple in 1836. His Highness chose a garden on the edge of the canal adjacent to the wall and the fortress (Mahakan Fort) at the distance adjacent to the canal moat. (Canal around Krung) on ​​the east side, which was excavated from Bang Lamphu. Coming out of the Chao Phraya River in the south of Phra Nakhon in front of Wat Sam Pluem, when His Majesty King Buddha Yodfa Chulalok moved his capital from Thonburi and Khlong Lod. (Khlong Wat Thepthida) on the north side, which is a canal moat that was dug in the reign of King Rama V. 1 He still held the rank of Phraya Chakri during the reign of King Taksin the Great and was a canal dug between the inner moat canals. Above the canal of Wat Thepthidaram, there is a large canal dug from the canal around the city to the east around Wat Sakae. (Wat Saket) is called "Khlong Maha Nak", which is a route connected to the community on the east side of Bangkok between the canal moat and the canal around the city. Which would be the gardens and fields to be the residence of the nobles, government officials and general people. Therefore, the Wat Thepthidaram canal area is a strategic and important route for traveling outside the eastern city of Bangkok, as well as being a community center and a commercial center in the area that is the connection point of the Wat Thepita Canal around the city. and Khlong Maha Nak

Considering the surrounding environment of Wat Thepthidaram, it is likely that The communities that live along the rivers and canals around the temple are likely to be quite densely populated communities. and is a large community in which the community still relies on the surrounding area Wat Thepthidaram was the residence of the successor.

Wat Thepthidaram Worawihan was appointed as a third-class royal monastery. Worawihan type according to the announcement regarding the organization of royal temples, announced on September 30, 1915

Architectural styles and styles

In the construction of Wat Thepthidaram Worawihan, the plan of the monastery was set to be quite square. The boundary of the monastery is a brick wall with cement facing the temple to the east over a rectangular parapet wall, similar to the fortress wall, alternating with the front entrance and exit. (East) 3 gates of the monastery walls, east to west, with a distance of 172 meters, on the north to south, 140 meters long on each side (Gazette 1977:5035), total area of ​​​​about 15 rai 20 square wa

Wat Thepthidaram Worawihan Use the ubosot as the president of the temple It is located in the center, flanked by a temple and sacrament. The Ubosot and the Viharn were built together. They are the same size and share one wall. The sacrificial portion is slightly smaller. However, it should have been created at the same time. because of the symmetry with the Ubosot as the centerpiece and the main entrance door in front of the Ubosot The layout of the three buildings, namely the Ubosot, the Viharn and the precepts, appeared in many places during the reign of King Rama 3, such as Wat Ratcha-orasaram Ratchaworawihan. Wat Ratchanaddaram Worawihan and Wat Chaloem Phrakiat Worawihan, by all means, the Ubosot is the centerpiece The temple and the sacrament may be interchangeable. (Sakchai Saising 2005 :38-39)

Inside Wat Thepthidaram Worawihan, the area is divided into proportions according to the style of traditional usage as has been practiced in the past. The internal usable area is divided into 2 zones by using an internal road that cuts through the middle, separating the two areas, which is the district. Phutthawat and Sangkhawat area

Phutthawat is on the east side of the temple. It consists of important architectural buildings such as the Buddhist temple and the temple, arranged in a row from north to south with all facades facing east.

Phutthawat area in the east, adjacent to the city wall, divides part of the area into a vacant lot. used as a temple also known as "Lan Phutthawat" said that Originally, this courtyard wide to the city wall of Bangkok later, after being shortened to cut Mahachai Road.

In addition, in the Buddhawat area, there are decorations around the monastery by using Chinese stone carving dolls, only inside the Buddhawat are both human and animal figures. There are human-shaped dolls surrounding the courtyard of the ubosot, some showing Thai dress, such as a woman squatting with her arms and a woman holding a child. The animal figurines are in the shape of a Chinese lion standing in front of the temple. Temple and Worship Most of the figure dolls are damaged. Some of them have been repaired, but have deviated from their original form.

The sangkhawat area on the west side of the temple consists of a Trai Hall, a prayer hall and a brick cloister. Divided into different faculties, there is also a group of monks, introspection and Kanthathura.

The overall architecture of the buildings in the temple reflects the integration of Chinese art and architecture in a style commonly known as "Royal style in King Nangklao Chao Yu Hua" or “Outside style”, which is a blend of traditional Thai Buddhist art as the basis, but the building is based on Chinese style.

Details of the buildings inside Wat Thepthidaram Worawihan are as follows:

Ubosot

Prang

There are 4 Phra Prangs located at the corner of the glass wall of the Ubosot in all 4 directions:northeast (Northeast), southeast (Southeast), northwest. (Western) and southwest (Hadi). The characteristics of the four prangs have a high Thaksin base in an octagonal shape. There is a staircase going up and down in the direction of the Ubosot. The prang is about 5 meters tall.

The base of the prang consists of a set of 3 lion bases in the layout adding wooden corners. 20 The central part of the prang is a house of elements in the plan, adding 20 wooden corners. Every corner is equal. At the Ruen That there are arches on all 4 sides. Each arch has a sculpture of Thao Chatulokban guarding the four directions, such as Thao Kuwere or Vessuwan (Southern Ruler of Giants). Thao Tarath (East The ruler of the Dharma people), Thao Varunhao or Thao Wirun. (Southern ruler of Kumkan) and Thao Wirupak (of the west Naga rulers) under the prang made a room to enshrine a Buddha image. 3 of which were stolen, leaving only the one that is enshrined in the north pagoda.

The upper part of the pagoda above the elemental house is a giant layer carrying 1 layer (the giant sculpture is in a kneeling motion. Alternately with the giant in a kneeling position on one knee. with both hands held at the base), supporting the upper part with a 5-storey house, the top of the Buddha Prang is a metal naphasun.

The proportions of the tall, slender prang add to the angle. All corners are of the same size and have evolved into a real prang in the Rattanakosin period, namely the decoration of the kaffir lime petals, the prang and Ban Phaeng. Attached to the wall on each floor and the important thing is The part of Ban Phaeng has been merged into the same part as the castle and the jackfruit leaves until only the jackfruit leaves are attached to the wall. Shows the original meaning and symbols that have existed since the Khmer Chong Wiman culture. The ancient pamphlets and jackfruit leaves covering the castle's symbolic void in each god level have been exhausted.

In front of these 4 prangs, there are stone candles carved in the shape of a dragon wrapped around the tree. ศิลปกรรมแบบจีน ทั้ง 4 ทิศ  ที่เรือนธาตุด้านบนพระปรางค์แต่ละองค์มีรูปท้าวจตุโลกบาล คือ ท้าวธตรฐ ท้าววิรุฬหก ท้าววิรูปักษ์ และท้าวกุเวร ประจำรักษาในทิศทั้ง ๔ หน้าพระปรางค์ทั้ง ๔ องค์นี้ ยังมีเทียนศิลาสลักเป็นรูปมังกรพันรอบต้น ทั้ง ๔ ทิศ แรกเริ่มที่ฐานของพระปรางค์แต่ละองค์ยังประดิษฐานพระพุทธรูปโบราณ แต่ต่อมาถูกจารกรรมไป ๓ องค์ เหลือแต่ที่ประดิษฐานอยู่ในพระปรางค์ด้านทิศเหนือ

พระวิหาร

pagoda

            เจดีย์มีทั้งหมด14 องค์ ตั้งอยู่รอบพระวิหาร เจดีย์ทุกองค์มีลักษณะเหมือนกัน คือเป็นเจดีย์มีผังสี่เหลี่ยมย่อมุม ชั้นล่างสุดเป็นฐานเขียง 2 ชั้น ชุดฐานสิงห์และฐานบัว 2 ชุดถัดขึ้นไปบัวคลุ่มและบัวปากระฆังรองรับองค์ระฆังที่มีผังสี่เหลี่ยมย่อมุมเช่นเดียวกันเหนือขึ้นไป

วิหารน้อย

            วิหารน้อยมีอยู่2 หลัง ตั้งอยู่มุมกำแพงด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ของพระวิหาร 1 หลัง และด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้อีก 1 หลัง โดยทั้ง 2หลัง เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน กว้าง 4.80 เมตร ยาว 7.50 เมตร ขนาด 4 ห้องมีระเบียงที่ด้านยาวทั้ง 2 ด้าน (แต่วิหารน้อยหลังทิศตะวันออกเฉียงใต้ในปัจจุบันไม่มีระเบียงด้านทิศใต้แล้วอาจเนื่องจากการก่อสร้างกำแพงวัดด้านทิศใต้ใหม่ ซึ่งแนวกำแพงด้านนี้ได้กินพื้นที่ระเบียงด้านทิศใต้ของวิหารน้อยหลังดังกล่าวเข้ามาจึงต้องก่ออิฐปิดระเบียง ทำให้ส่วนหนึ่งของวิหารน้อยอยู่นอกกำแพงวัด) ยกพื้นอาคารเล็กน้อยผนังอาคารก่อทึบ 4 ด้าน เจาะเป็นช่องทางเข้าออกทางด้านสกัด 1 ช่องทางด้านข้างเจาะเป็นช่องหน้าต่าง 4 ช่อง บานประตูหน้าต่างเขียนลายรดน้ำปิดทองเสาระเบียงก่อเป็นเสาอิฐฉาบปูนสี่เหลี่ยม รองรับชายคาระเบียง (ในอดีตมีการเชื่อมต่อระหว่างเสาพนักระเบียงและกรุกระเบื้องปรุเคลือบสีแบบจีนแต่ปัจจุบันไม่มีแล้ว)

            หลังคาวิหารน้อยทำเป็นหลังคาทรงจั่วลด2 ชั้น ชั้นหน้าบันวางเหนือแนวผนังด้านสกัด ซึ่งตรงกับแนวเสาต้นที่ 1 และต้นที่ 5ชายหน้าบันตรงกับแนวผนังด้านยาว ต่อปีกหลังคาออกเป็นปีกนกทั้งสองข้างซ้าย/ขวาข้างละ 1 ตับ มุงหลังคาด้วยกระเบื้องดินเผาแบบไทยปั้นปูนทับสันหลังคาและชายกระเบื้อง ภายในอาคารประดิษฐานพระพุทธรูป และปัจจุบันในบางโอกาสยังใช้เป็นกุฏิสงฆ์

การเปรียญ

เจดีย์บรรจุอัฐิ

            เจดีย์บรรจุอัฐิเป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูนทรงปราสาทยอดที่มีส่วนเรือนธาตุสูงใหญ่ตั้งอยู่หน้าการเปรียญ ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนฐานมีผังสี่เหลี่ยมจัตุรัสเป็นฐานบัวที่มีท้องไม้ค่อนข้างสูง ถัดขึ้นไปเป็นส่วนเรือนธาตุสูงใหญ่มีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีประตูหลอกทั้ง 4 ด้าน ไว้สำหรับบรรจุอัฐิเหนือขึ้นไปเป็นบัวหงายและหน้าจั่วปูนปั้นจำลอง ประดับด้วยปูนปั้นลายใบไม้ดอกไม้ด้านหลังหน้าจั่วเป็นฐานเขียงผังสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่ประดับด้วยพวงอุบะและดอกไม้ฐานเขียงนี้รองรับเจดีย์ที่มีผังกลม โดยส่วนฐานของเจดีย์ประกอบไปด้วยฐานบัวลูกแก้วมาลัยเถา องค์ระฆังที่ตั้งตรง เหนือขึ้นไปเป็นบัวคลุ่มและปลียอดเจดีย์บรรจุอัฐินี้ ไม่แน่ชัดว่าสร้างขึ้นเมื่อใดแต่จากแผนผังวัดเทพธิดารามวรวิหาร ในปี พ.ศ.2450 ก็พบว่ามีเจดีย์นี้อยู่แล้ว

ศาลาราย

            ศาลารายเป็นศาลาแบบคร่อมกำแพงแก้วฐานเตี้ยรอบพระอุโบสถทั้ง 4 ด้าน ด้านละ 2 หลัง รวม 8หลัง กล่าวคือ สร้างเป็นศาลาโถงก่ออิฐถือปูนคร่อมกำแพงพระอุโบสถเพื่อใช้ประโยชน์ได้ทั้งด้านนอกและด้านใน เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ศาลา 2 หน้า 

            ศาลาอีก 4หลัง อยู่บริเวณด้านหน้าและด้านทิศใต้ของพระวิหาร ด้านละ 2 หลังทำเป็นศาลายกพื้นประชิดกำแพง และที่ทางออกด้านหลังพระวิหาร (ด้านทิศตะวันตก)ทำเป็นศาลาโถง หลังคาซ้อน 2 ชั้น คร่อมทางเข้าออก ซึ่งเป็นเส้นทางสู่เขตสังฆาวาสที่กำแพงด้านทิศเหนือด้านการเปรียญทำเป็นศาลายกพื้นสูงที่มุมกำแพง 2 หลังในอดีตใช้เป็นที่พักบำเพ็ญบุญและเป็นที่ศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรมของภิกษุสามเณร

ศาลา

            ศาลามีอยู่4 หลัง โดยอยู่ด้านหน้า (ด้านทิศตะวันออก) ของพระวิหาร 2 หลัง และด้านข้าง(ด้านทิศเหนือ) ของการเปรียญอีก 2 หลัง

            ศาลาบริเวณพระวิหาร

            บริเวณด้านหน้า(ด้านทิศตะวันออก) ของพระวิหาร มีศาลาอยู่ทั้ง 2 ข้าง ซ้าย/ขวาของซุ้มประตูกำแพงแก้วหน้าพระวิหารข้างละ 1 หลัง (แบ่งเป็นหลังด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือและหลังด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้) มีลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนคร่อมกำแพงแก้วหันหน้าเข้าพระวิหาร อาคารยกพื้นชั้นบนสูง มีบันไดทางขึ้นอยู่ส่วนข้างของด้านหน้า ชั้นล่างทำเป็นห้องผนังก่ออิฐมีการเจาะเป็นช่องหรือหน้าต่าง อาคารชั้นบนเป็นผนังไม้ 2 ห้องมีชานระเบียงตามแนวยาวของอาคาร หลังคาเป็นหลังคาจั่วชั้นเดียว ทำเป็นหลังคาพาไลปีกนกลดระดับคลุมรอบชานระเบียงปัจจุบันศาลาเหล่านี้ใช้เป็นกุฏิสงฆ์

            ศาลาบริเวณการเปรียญ

            บริเวณมุมกำแพงแก้วด้านข้าง(ด้านทิศเหนือ) ของการเปรียญ มีศาลาอยู่ 2 หลังโดยอยู่มุมด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ 1 หลัง และด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนืออีก 1หลัง โดยทั้ง 2 หลัง มีลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนประชิดกำแพง หันหน้าเข้าการเปรียญอาคารยกพื้นชั้นบนสูง บันไดทางขึ้นมีทั้งด้านยาวและด้านสกัดชั้นล่างทำเป็นห้องผนังก่ออิฐ มีการเจาะเป็นช่องหรือหน้าต่าง อาคารชั้นบนผนังเป็นประตูบานเฟี้ยมไม้มีขนาด 3 ห้อง มีชานระเบียงที่ด้านหน้าอาคาร หลังคาเป็นหลังคาจั่วชั้นเดียวทำเป็นหลังคาปีกนกลดระดับคลุมรอบชานระเบียง รับน้ำหนักด้วยค้ำยันไม้ปัจจุบันศาลาเหล่านี้ใช้เป็นกุฏิสงฆ์ 

กำแพงแก้ว

            กำแพงแก้วเป็นเครื่องแสดงขอบเขตของพระอุโบสถรวมทั้งพระวิหารและการเปรียญ (กำแพงแก้วด้านทิศตะวันตกของการเปรียญใช้เป็นกำแพงวัดด้วย) มีลักษณะเป็นกำแพงทึบที่ไม่สูงมากนัก ก่ออิฐถือปูน สันกำแพงแก้วทำเป็นบัวหลังเจียดต่ำลงมาเป็นหน้ากระดาน เส้นลวด บัวหงาย ตัวกำแพงด้านบนกรุกระเบื้องปรุเคลือบสีแบบจีนถัดลงไปเป็นตัวกำแพงทึบ ส่วนที่เป็นฐานตามประวัติมีลักษณะเป็นฐานบัว โดยมีเส้นลวดบัวคว่ำ หน้ากระดาน แต่ปัจจุบันไม่เห็นฐานกำแพงแก้วแล้วอาจเนื่องมาจากการถมที่ดินให้สูงขึ้น 

ซุ้มประตู(บริเวณกำแพงแก้ว)

            ซุ้มประตูบริเวณกำแพงแก้วมีลักษณะแตกต่างกันไปในแต่ละด้าน

             ซุ้มประตูยอดโค้งครึ่งวงกลม

            ซุ้มประตูด้านหน้า(ด้านทิศตะวันออก) ของพระอุโบสถ พระวิหาร และการเปรียญ รวมทั้งซุ้มประตูด้านหลัง(ด้านทิศตะวันตก) ของพระอุโบสถ  การเปรียญ และประตูระหว่างพระอุโบสถกับการเปรียญ มีลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่คล้ายคลึงกันคือลักษณะเป็นซุ้มประตูยอดโค้งครึ่งวงกลมเหนือทับหลังประดับด้วยปูนปั้นรูปพวงมาลัย ดอกไม้ และใบไม้ เสาประตูและกรอบประตูตั้งตรงปั้นลวดบัว ลักษณะโดยทั่วไปคล้ายกับสถาปัตยกรรมตะวันตก

            ซุ้มประตูทรงกระโจม

            ซุ้มประตูระหว่างพระอุโบสถกับพระวิหารลักษณะส่วนบนเป็นแบบศิลปกรรมตะวันตก โดยเป็นยอดซุ้มปูนปั้นเหลี่ยมเอนลาดเป็นแนวโค้งเข้าสู่ศูนย์กลาง คล้ายรูปร่างภาชนะ จัดว่าเป็นทรงปิรามิดหรือทรงซุ้มหรือทรงกระโจมบนส่วนยอดปั้นปูนประดับคล้ายยอดซุ้มเสมา

            ศาลาโถง

            ประตูทางเข้าออกด้านหลัง(ด้านทิศตะวันตก) ของพระวิหาร มีลักษณะเป็นศาลาโถงคร่อมกำแพงโดยใช้ด้านยาวคร่อมกำแพง หันด้านสกัดไปทางพระวิหารและทิศทางตรงข้าม หลังคาทรงจั่วชั้นเดียวต่อเป็นหลังคาปีกนก 2 ข้าง ซ้ายและขวา หน้าบันเป็นปูนปั้นลวดลายใบไม้และดอกไม้ภายในศาลาโถง            

หอไตร

            หอไตรเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนใต้ถุนสูง กว้าง 6.50 เมตร ยาว 6.50 เมตร สูง 10 เมตร หลังคาจั่วมีช่อฟ้า ใบระกาหางหงส์ หน้าบันปิดทองล่องชาด เป็นลายพรรณพฤกษา ประดับกระจกสี ทำเป็นหลังคาพาไลปีกนกลดระดับคลุมรอบชานระเบียงลักษณะทางสถาปัตยกรรมแบบประเพณีนิยม สร้างไว้เพื่อเก็บรักษาพระคัมภีร์ใบลานซึ่งจารึกพระไตรปิฎกและพระคัมภีร์อื่นๆ หอไตรภายในวัดเทพธิดารามวรวิหารมีอยู่ 2หลัง คือหลังด้านทิศใต้ (บริเวณคณะ 5) และหลังด้านทิศเหนือ(บริเวณคณะ 8)

            ในปี 2552 ด้วยหอพระไตรปิฎกหลังด้านทิศใต้ บริเวณกุฏิคณะ 5วัดเทพธิดารามวรวิหาร มีสภาพชำรุดทรุดโทรมคณะกรรมาธิการอนุรักษ์ด้านสถาปัตยกรรมไทยประเพณีซึ่งแต่งตั้งโดยสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์จัดทำโครงการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมไทยประเพณีขึ้นเพื่ออนุรักษ์หอพระไตรปิฎกบริเวณกุฏิคณะ 5 ในการอนุรักษ์ครั้งนี้มีการขุดค้นทางโบราณคดีเพื่อตรวจสอบฐานรากของอาคาร

            จากการทำงานพบพื้นเดิมบริเวณภายนอกหอพระไตรปิฎกปูด้วยอิฐอิฐที่มีขนาดกว้าง 15.5x30.5x9 เซนติเมตร ระดับพื้นภายในและภายนอกอาคารอยู่ต่ำกว่าพื้นปัจจุบัน40 เซนติเมตร อาคารหอพระไตรปิฎกใช้โครงสร้างแบบกำแพงรับน้ำหนักโดยมีระบบการก่อสร้าง คือ เริ่มต้นด้วยการขุดหลุมขนาดใหญ่แล้วจึงก่ออิฐเรียงต่อกันขึ้นไปเป็นผนัง อิฐที่ใช้มีขนาด 15x25x15 เซนติเมตร เมื่อเรียงอิฐเรียบร้อยแล้วใช้ดินเหนียวถมชั้นล่างสุดและใช้ดินเหนียวผสมเศษอิฐหักถมชั้นบนจนถึงระดับพื้นใช้งาน

หอระฆัง

            หอระฆังตั้งอยู่มุมด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเขตพุทธาวาสสร้างเป็นหอก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น ผังเป็นรูปสี่เหลี่ยม กว้าง 4.70 เมตร ยาว 4.70เมตร สูง 9 เมตร ชั้นล่างยกสูงโล่ง ระหว่างเสาทำเป็นซุ้มโค้งอย่างเดียวกับฐานพระปรางค์ทิศชั้นบนทำเป็นระเบียงเดินได้รอบ ประดับท้องพนักระเบียงด้วยกระเบื้องปรุตัวอาคารตรงกลางก่อเป็นซุ้มโล่งแขวนระฆังสำริด มีการปั้นลวดลายปูนปั้นลายใบไม้ดอกไม้ และลายผ้า ประดับที่ซุ้มแขวนระฆัง

หอสวดมนต์

            หอสวดมนต์ในอดีตเป็นสถานที่สวดมนต์ทำวัตรเช้าและเย็นรวมทั้งท่องจำพระสูตร พระปริตร หอสวดมนต์ของวัดเทพธิดารามวรวิหารมีอยู่ 2หลัง 

            หอสวดมนต์หลังด้านทิศเหนือ อยู่ภายในคณะ 8 ปัจจุบันใช้เป็นห้องสมุดของวัดลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนชั้นเดียว พื้นยกสูงมีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้า ใต้ถุนเตี้ยๆมีการเจาะช่องระบายอากาศและประดับด้วยกระเบื้องปรุแบบจีนสีเขียวผนังอาคารในปัจจุบันเป็นบานประตูหน้าต่างไม้และกระจก เสาสี่เหลี่ยมรองรับหลังคาจั่ว   

            14/2 หอสวดมนต์หลังด้านทิศใต้ อยู่ภายในคณะ5 ลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนชั้นเดียว พื้นยกสูงมีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้า ใต้ถุนเตี้ยๆมีการเจาะช่องระบายอากาศผนังอาคารในปัจจุบันก่อทึบ เจาะช่องหน่าต่าง และใส่กระเบื้องโปร่งที่ตัวอาคารด้านบนเหนือช่องหน้าต่างเสาสี่เหลี่ยมขนาดเล็กรองรับหลังคาจั่ว มีปีกนก หอสวดมนต์หลังนี้ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์จนเปลี่ยนแปลงไปจากของเดิมมาก

กุฏิคณะ 1

            ภายในคณะ 1ประกอบด้วยอาคารกุฏิฝั่งด้านทิศตะวันออก (หันหน้าไปทางทิศตะวันตก)กุฏิฝั่งด้านทิศตะวันตก (หันหน้าไปทางทิศตะวันออก) และกุฏิที่มีขนาดเล็กกว่าตรงกลาง(อยู่ระหว่างกุฏิทั้ง 2 ฝั่ง) หันหน้าไปทางทิศเหนือหรือหันหน้าออกสู่คลองหลอดวัดเทพธิดา 

            กุฏิเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกชั้นเดียวยกพื้น ใต้ถุนก่อผนังทึบ หลังคาจั่วเครื่องไม้ มีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้านอกจากนี้ภายในคณะ 1 ยังมีอาคารสร้างใหม่อีก 2 หลังอยู่บริเวณพื้นที่ด้านทิศตะวันตกของคณะ

กุฏิคณะ 2

            ภายในคณะ 2ประกอบไปด้วยหมู่กุฏิที่เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกชั้นเดียว จำนวน 6 หลังแบ่งเป็นด้านทิศตะวันออก 3 หลัง และทิศตะวันตก 3 หลัง หันหน้าเข้ามากัน อาคารกุฏิยกพื้นใต้ถุนเตี้ยๆก่อผนังทึบ เจาะช่องระบายอากาศ หลังคาจั่วปีกนก มีปูนปั้นประดับที่มุมชายคาและชายจั่วตามลักษณะสถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (โดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่ 3)

            กุฏิมีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้าเจาะช่องหน้าต่างทั้งด้านหน้า (ด้านยาว) และด้านข้าง (ด้านสกัด)แต่เดิมกุฏิแต่ละหลังแยกออกจากกัน แต่ปัจจุบันมีการก่อห้องฉนวนเชื่อมกุฏิแต่ละหลังเข้าด้วยกันส่วนห้องฉนวนนี้ ใช้เป็นห้องน้ำบ้าง หรือใช้เป็นห้องเก็บของบ้างนอกจากนี้กุฏิหลังต่างๆยังมีการบูรณะเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เช่น มีการเจาะช่องหน้าต่างเพิ่มเปลี่ยนบานประตู เป็นต้น

กุฏิคณะ 3

            ภายในคณะ 3ประกอบไปด้วยหมู่กุฏิที่เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกชั้นเดียวเช่นเดียวกับหมู่กุฏิในคณะ 2 มีจำนวน 4 หลัง แบ่งเป็นด้านทิศตะวันออก 2 หลังและทิศตะวันตก 2 หลัง หันหน้าเข้ามากัน อาคารกุฏิยกพื้น ใต้ถุนเตี้ยๆก่อผนังทึบเจาะช่องระบายอากาศ หลังคาจั่วปีกนก มีปูนปั้นประดับที่มุมชายคาและชายจั่วตามลักษณะสถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (โดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่ 3)

            กุฏิมีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้าเจาะช่องหน้าต่างทั้งด้านหน้า (ด้านยาว) และด้านข้าง (ด้านสกัด)แต่เดิมกุฏิแต่ละหลังแยกออกจากกัน แต่ปัจจุบันมีการก่อห้องฉนวนเชื่อมกุฏิแต่ละหลังเข้าด้วยกันส่วนห้องฉนวนนี้ ใช้เป็นห้องน้ำบ้าง หรือใช้เป็นห้องเก็บของบ้างนอกจากนี้กุฏิหลังต่างๆยังมีการบูรณะเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เช่น มีการเจาะช่องหน้าต่างเพิ่มเปลี่ยนบานประตู เป็นต้น

กุฏิคณะ 4

            ภายในคณะ 4ประกอบไปด้วยหมู่กุฏิที่เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกชั้นเดียวเช่นเดียวกับหมู่กุฏิในคณะ 2 และ 3 มีจำนวน 6 หลัง แบ่งเป็นด้านทิศตะวันออก 3 หลังและทิศตะวันตก 3 หลัง หันหน้าเข้ามากัน อาคารกุฏิยกพื้น ใต้ถุนเตี้ยๆก่อผนังทึบเจาะช่องระบายอากาศ หลังคาจั่วปีกนก มีปูนปั้นประดับที่มุมชายคาและชายจั่วตามลักษณะสถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (โดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่ 3)

            กุฏิมีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้าเจาะช่องหน้าต่างทั้งด้านหน้า (ด้านยาว) และด้านข้าง (ด้านสกัด)แต่เดิมกุฏิแต่ละหลังแยกออกจากกัน แต่ปัจจุบันมีการก่อห้องฉนวนเชื่อมกุฏิแต่ละหลังเข้าด้วยกันส่วนห้องฉนวนนี้ ใช้เป็นห้องน้ำบ้าง หรือใช้เป็นห้องสำหรับทำกิจกรรมอื่นๆนอกจากนี้กุฏิหลังต่างๆยังมีการบูรณะเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เช่นมีการเจาะช่องหน้าต่างเพิ่ม ทุบผนังบางส่วนออกเพื่อเปลี่ยนเป็นประตู ขยายความกว้างของบันไดเปลี่ยนบานประตู เป็นต้น

กุฏิคณะ 5

            ภายในคณะ 5นอกจากจะมีหอไตรและหอสวดมนต์แล้ว ยังมีอาคารกุฏิอีกหลายหลัง อาจแบ่งได้เป็นฝั่งด้านทิศตะวันออกและฝั่งด้านทิศตะวันตก โดยมีทางเดินและหอสวดมนต์อยู่ตรงกลางอาคารกุฏิมีลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกมีใต้ถุนที่ก่อผนังทึบ แต่มีการเจาะช่องระบายอากาศเจาะช่องหน้าต่างที่ด้านยาวและด้านสกัด หลังคาจั่วมีปูนปั้นประดับที่ริมชายคาและชายจั่ว กุฏิฝั่งด้านทิศตะวันออก มีการสร้างห้องฉนวน(สร้างสมัยหลัง) เพื่อเชื่อมระหว่างกุฏิแต่ละหลัง

กุฏิคณะ 6

            พื้นที่คณะ 6มีความต่อเนื่องมาจากคณะ 5 โดยกุฏิคณะ 6 แบ่งออกเป็น 2 ฝั่ง มีทางเดินเป็นตัวแบ่งได้แก่ ฝั่งด้านทิศตะวันออก (หันหน้าไปทางทิศตะวันตก) และฝั่งด้านทิศตะวันตก(หันหน้าไปทางทิศตะวันออก) กุฏิทั้ง 2 ฝั่ง มีลักษณะเดียวกัน คือ ผังอาคาร 3 หลังวางตัวต่อกันเป็นรูปตัว U ส่วนอีก 1 หลัง ตั้งอยู่ที่ตรงกลางระหว่างประตูทั้ง2 ด้าน มีลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูน มีใต้ถุนที่ก่อผนังทึบแต่มีการเจาะช่องระบายอากาศและกรุกระเบื้องปรุ เจาะช่องหน้าต่างที่ด้านยาวหลังคาจั่ว มีปูนปั้นประดับที่ริมชายคาและชายจั่ว

กุฏิคณะ 7

            ลักษณะของผังอาคารของคณะ7 เหมือนกับผังอาคารในคณะ 6 โดยกุฏิคณะ 7 แบ่งออกเป็น 2 ฝั่งซึ่งคั่นด้วยทางเดินเช่นเดียวกัน โดยแบ่งออกเป็นฝั่งด้านทิศตะวันออกและฝั่งด้านทิศตะวันตก แต่ปัจจุบัน กุฏิฝั่งด้านทิศตะวันออกมีการกันและรักษาพื้นที่เอาไว้เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่สุนทรภู่กวีเอกสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่ครั้งเมื่อบวชเป็นพระ ได้มาจำพรรษา ณ ที่นี้กุฏิคณะ 7 ที่ใช้เป็นกุฏิสงฆ์ปัจจุบันจึงเหลือเพียงฝั่งด้านทิศตะวันตก

            ผังอาคารกุฏิคณะ 7มีลักษณะเช่นเดียวกับ คณะ 6 คือ อาคาร 3 หลัง วางตัวต่อกันเป็นรูปตัว U ส่วนอีก1 หลัง ตั้งอยู่ที่ตรงกลางระหว่างประตูทั้ง 2 ด้าน มีลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนมีใต้ถุนที่ก่อผนังทึบ แต่มีการเจาะช่องระบายอากาศและกรุกระเบื้องปรุเจาะช่องหน้าต่างที่ด้านยาว หลังคาจั่ว มีปูนปั้นประดับที่ริมชายคาและชายจั่ว

กุฏิสุนทรภู่

            กุฏิสุนทรภู่อยู่ในอาณาบริเวณของกุฏิคณะ 7 โดยอยู่ทางฝั่งทิศตะวันออกของคณะ 7 เป็นกุฏิที่พระศรีสุนทรโวหาร(ภู่) หรือ สุนทรภู่ กวีเอกสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์เคยอยู่จำพรรษาขณะบวชเป็นพระภิกษุ องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ยกย่องท่านเป็นกวีเอกของโลกด้านผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม ในปี พ.ศ.2529    

            ภายในพื้นที่กุฏิสุนทรภู่ประกอบไปด้วยอาคาร 4 อาคาร ล้อมรอบพื้นที่ว่างตรงกลางลักษณะกุฏิมีลักษณะก่ออิฐถือปูนทรงตึก (ยกเว้นอาคารด้านหน้า ที่เป็นอาคารโถงไม่มีผนัง) มีใต้ถุน หลังคาจั่ว มีปูนปั้นประดับที่ริมชายคาและชายจั่วเช่นเดียวกับกุฏิหลังอื่นๆ 

กุฏิคณะ 8

            นอกจากหอไตรและหอสวดมนต์แล้ว ภายในคณะ8 ยังประกอบไปด้วยอาคารหลังต่างๆ ได้แก่ อาคารโรงเรียนพลอยวิจิตร์ปฏิสังขรณ์ กุฏิ 3หลัง ด้านทิศตะวันออก 1 หลัง และด้านทิศตะวันตก 2 หลัง

            อาคารโรงเรียนพลอยวิจิตร์ปฏิสังขรณ์ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนยกพื้นสูง ก่อกำแพงใต้ถุนทึบ มีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้าเจาะช่องหน้าต่างด้านละ 4 ช่อง หลังคาจั่วเครื่องไม้ ปีกนก มีปูนปั้นประดับมุมชายคารับน้ำหนักชายคาด้วยค้ำยันไม้ เหนือประตูด้านนอก มีป้ายไม้ที่มีตัวอักษร“โรงเรียนพลอยวิจิตร์ปฏิสังขรณ์ เมื่อ พ.ศ.2471” ปัจจุบันใช้เป็นกุฏิสงฆ์สันนิษฐานว่าอาคารหลังนี้มีอายุรุ่นราวคราวเดียวกับกุฏิหลังอื่นๆคือในสมัยรัชกาลที่ 3 และได้รับการปฏิสังขรณ์เป็นโรงเรียนในปี พ.ศ.2471    

            อาคารกุฏิ 1 หลัง ด้านทิศตะวันออก เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกยกพื้นสูง ก่อกำแพงใต้ถุนทึบ มีบันไดทางขึ้นอยู่ด้านหน้า 2 บันได เจาะช่องหน้าต่างที่ด้านหน้าและด้านหลังหลังคาจั่ว มีปูนปั้นประดับริมชายคาและชายจั่ว  

            อาคารกุฏิ 2 หลัง ด้านทิศตะวันตกของคณะ8 เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงตึกชั้นเดียวยกพื้นสูง ใต้ถุนก่อผนังทึบ เจาะช่องระบายอากาศ ติดด้วยกระเบื้องปรุมีบันไดทางขึ้นอยู่ตรงกลางด้านหน้า ขึ้นไปสู่ระเบียงที่เชื่อมระหว่างห้องด้านซ้ายกับห้องด้านขวาที่ระเบียงมีเสาพาไลรองรับชายคา กุฏิทั้ง 2 หลัง เชื่อมกันด้วยฉนวน(ปัจจุบันใช้เป็นห้องน้ำ) หลังคาจั่วเครื่องไม้ยาวคลุมกุฏิทั้ง 2 หลังรวมทั้งส่วนฉนวน มีปูนปั้นประดับที่มุมชายคาและชายจั่ว

กุฏิ 2 ชั้น

            กุฏิ 2ชั้น ตั้งอยู่ด้านหลัง(ด้านทิศตะวันตก) ของการเปรียญ ลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงไทยประยุกต์ 2 ชั้น มีคันทวยรองรับชายคาหลังคาเป็นหลังคาจั่ว มีหางหงส์ ที่ขอบจั่วทำเป็นปูนปั้นลวดลายดอกบัวและใบบัวหน้าบันมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่บนดอกบัว (ปูน)ด้านล่างดอกบัวเป็นไม้ฉลุลายเทวดาและนางฟ้า ท่ามกลางลายกนกด้านล่างสุดของหน้าบันติดแผ่นกระเบื้อง ทำเป็นลวดลายดอกไม้และพวงอุบะ กุฏิแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อประมาณปีพ.ศ.2520 เดิมพื้นที่บริเวณนี้มีอาคารชั้นเดียวตั้งอยู่

ศาลาจงพิพัฒนสุข

            ศาลาจงพิพัฒนสุข เป็นศาลาบำเพ็ญกุศลตั้งอยู่ด้านทิศตะวันตกของวัด เป็นศาลาทรงไทยประยุกต์ กว้าง 9 เมตร ยาว 28 เมตรนาย ฉันท์ จงพิพัฒนสุข (สร้อยจั๊ว แซ่เตียว) และนาย เริงชัย จงพิพัฒนสุขและครอบครัว เป็นผู้สร้างเพื่อเป็นอนุสรณ์และอุทิศกุศลแด่คุณปู่ ลิปโป แซ่เตียวและคุณย่า ชิวกี แซ่โง้ว รวมถึงญาติผู้ล่วงลับ เมื่อปี พ.ศ.2519 ได้รับการบูรณะซ่อมแซมในปีพ.ศ.2544

โรงเรียนธรรมวิลาส

            โรงเรียนธรรมวิลาสเป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรม มีลักษณะเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงไทยประยุกต์ 3 ชั้น สร้างเมื่อพ.ศ.2526

กำแพงวัด

            กำแพงวัดราชนัดดารามวรวิหารที่ปรากฏในปัจจุบัน สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะใหญ่ๆด้วยกัน

            กำแพงแบบปราการ

            กำแพงวัดด้านหน้า(ด้านทิศตะวันออก) มีลักษณะเป็นกำแพงทึบ ด้านบนมีเสมาเหลี่ยม (หรือลูกป้อม) ขนาดใหญ่ลักษณะคล้ายปราการของกำแพงเมือง และมีลักษณะเดียวกับกำแพงวัดราชนัดดารามวรวิหาร )

            กำแพงแบบตะวันตก

            กำแพงวัดด้านข้าง (ด้านทิศใต้) และด้านหลัง(ด้านทิศตะวันตก) มีลักษณะเป็นกำแพงก่ออิฐถือปูนทึบ สันกำแพงหนาในอดีตไม่มีแนวกำแพงเหล่านี้[1]แต่จะใช้แนวอาคารต่างๆริมวัดแทน สันนิษฐานว่ากำแพงด้านข้างและด้านหลังของวัดสร้างขึ้นในช่วงเวลาที่มีการขยายและปรับปรุงซอยสำราญราษฎร์พร้อมๆกับซุ้มประตูวัดในด้านดังกล่าว คือราวปี พ.ศ.2493

            ส่วนกำแพงวัดด้านข้าง(ด้านทิศใต้) ของพระวิหาร (กำแพงวัดระหว่างวิหารน้อยทั้ง 2 หลัง) มีลักษณะที่แตกต่างออกไปจากกำแพงส่วนอื่นๆคือเป็นกำแพงก่อทึบ มีการเจาะช่องสี่เหลี่ยมขนาดเล็กไว้เป็นแนวตลอดตัวกำแพง สำหรับบรรจุอัฐิพื้นที่บริเวณนี้ แต่เดิมมีอาคารยาวตั้งอยู่ระหว่างวิหารน้อยทั้ง 2 หลังนี้ แต่ถูกรื้อออกไปและสร้างเป็นกำแพงดังกล่าวราวปี พ.ศ.2551-2552 

            ส่วนกำแพงวัดด้านทิศเหนือส่วนหนึ่ง (ส่วนที่เป็นเขตพุทธาวาส) ใช้กำแพงแก้วของการเปรียญ เป็นกำแพงวัด

ซุ้มประตู (บริเวณกำแพงวัด)

            ซุ้มประตูบริเวณกำแพงวัดมีอยู่5 ซุ้ม แบ่งเป็นการสร้าง 2 สมัยด้วยกัน

            ซุ้มประตูแบบตะวันตก  เป็นซุ้มประตูที่สร้างขึ้นตั้งแต่เมื่อครั้งสร้างวัดมี 3 ประตู ได้แก่ ซุ้มประตูด้านหน้า (ด้านทิศตะวันออก) ของวัด ตรงกับพระอุโบสถพระวิหาร และการเปรียญ

            ซุ้มประตูวัดตรงกลาง ด้านหน้าวัด หรือซุ้มประตูที่ตรงกับพระอุโบสถ เป็นซุ้มประตูที่มีขนาดใหญ่ที่สุดมีลักษณะก่ออิฐถือปูน ด้านข้างมีเสาข้างละ 2 ต้นด้านล่างของเสาทำเป็นบัวคว่ำและลูกแก้วอกไก่ส่วนด้านบนของเสาเป็นลูกแก้วอกไก่และบัวหงาย รองรับซุ้มโค้งด้านบนของซุ้มโค้งเป็นหลังคาปูนปั้นเหลี่ยม เอนลาดเป็นแนวโค้งเข้าสู่ศูนย์กลางลักษณะทรงปิรามิดหรือทรงซุ้มหรือทรงกระโจม

            ซุ้มประตูด้านทิศเหนือ ของด้านหน้าวัดหรือซุ้มประตูวัดที่ตรงกับการเปรียญ มีลักษณะใกล้เคียงกับซุ้มประตูกลางแต่มีขนาดที่เล็กกว่า โดยมีลักษณะก่ออิฐถือปูน ด้านข้างทำเป็นเสา ข้างละ 1 ต้น ส่วนล่างของเสาทำเป็นฐานบัวเสารองรับซุ้มโค้ง ด้านบนของซุ้มโค้งเป็นหลังคาปูนปั้นเซาะร่องปูนปั้นให้มีลักษณะหลังคาลอนกลมหลังคาเอนลาดเป็นแนวโค้งเข้าสู่ศูนย์กลางลักษณะทรงปิรามิดหรือทรงซุ้มหรือทรงกระโจม

            ซุ้มประตูด้านทิศใต้ ของด้านหน้าวัดหรือซุ้มประตูวัดที่ตรงกับพระวิหาร มีลักษณะและขนาดใกล้เคียงกับซุ้มประตูวัดด้านทิศเหนือโดยมีลักษณะก่ออิฐถือปูน ด้านข้างทำเป็นเสา ข้างละ 1 ต้นส่วนล่างของเสาทำเป็นฐานบัว ส่วนบนของเสามีลวดบัว เสารองรับซุ้มโค้งด้านบนของซุ้มโค้งเป็นหลังคาปูนปั้นเหลี่ยมคล้ายลอนกระเบื้อวหลังคา หลังคาเอนลาดเป็นแนวโค้งเข้าสู่ศูนย์กลางลักษณะทรงปิรามิดหรือทรงซุ้มหรือทรงกระโจม มีปูนปั้นเล็กๆประดับที่ตำแหน่งของมุมเชิงชายหลังคาฐานหลังคาทรงกระโจมมีการปั้นปูนตกแต่งเป็นลวดลายดอกไม้และใบไม้

ซุ้มประตูแบบเครื่องคอนกรีต

            ซุ้มประตูที่สร้างขึ้นราวปีพ.ศ.2493 พร้อมๆกับกำแพงวัดด้านทิศใต้และทิศตะวันตก  

            ซุ้มประตูด้านทิศใต้มีลักษณะเป็นซุ้มหน้าจั่ว ก่ออิฐถือปูน ด้านข้างเป็นเสา ที่ทำส่วนฐานเป็นบัวคว่ำและส่วนบนเป็นบัวหงาย เสารองรับหลังคาจั่วที่มีใบระกาและหางหงส์ที่ส่วนหน้าบันมีปูนปั้นเป็นตัวหนังสือว่า “วัดเทพธิดาราม พ.ศ.2493” สถาปัตยกรรมโดยรวมของซุ้มประตูด้านนี้เป็นแบบไทย “เครื่องคอนกรีต” ที่นิยมมากในช่วง พ.ศ.2485-2515โดยจะเห็นได้ถึงลักษณะที่แสดงถึงความหนักแน่นแข็งแกร่ง เรียบง่ายลดลักษณะความอ่อนช้อยลง ตัดทอนรายละเอียดลง โดยเฉพาะรายละเอียดในงานปูนปั้นซึ่งแตกต่างไปจากสถาปัตยกรรมแบบไทยประเพณีที่มีความประณีตและอ่อนช้อยแต่เค้าโครงโดยรวมของงานยังคงยึดหลักของสถาปัตยกรรมแบบไทยประเพณี

            ส่วนซุ้มประตูด้านหลังวัดข้างคณะ 1 (ด้านทิศตะวันตก) เป็นประตูขนาดเล็กสำหรับคนเดินผ่านได้คนเดียว สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นรุ่นราวคราวเดียวกับกำแพงวัดด้านนี้ด้านข้างของซุ้มประตูมีลักษณะเป็นเสาสี่เหลี่ยม ด้านบนของเสาทำเป็นบัวหงาย(ส่วนล่างของเสาจมอยู่ใต้ดิน) รองรับปูนปั้นที่มีทำเป็นลักษณะผืนผ้าม้วนกลมด้านบนของซุ้มประตูเป็นคานที่ปั้นปูนส่วนบนสุดเป็นลักษณะคดโค้ง